Prawie każdy nowoczesny silnik diesla z turbosprężarką posiada chłodnice powietrza. Gorące powietrze (do 150 °C) sprężane przez turbosprężarkę, zanim osiągnie komorę spalania, jest schładzane przez chłodnicę powietrza. Skompresowane powietrze jest ochładzane przez powietrze z zewnątrz pojazdu (bezpośrednie chłodzenie) lub przez czynnik chłodzący silnika (chłodzenie pośrednie). Układ i funkcje tych dwóch systemów szczegółowo przedstawiono poniżej.

Powody usterek i ich konsekwencje:
Obok klasycznych powodów usterek, takich jak:

• zewnętrzne uszkodzenia (wypadki, uszkodzenia eksploatacyjne)
• uszkodzone/ zablokowane przewody
• zmniejszenie przepływu powietrza z powodu zabrudzonej powierzchni
• utrata chłodziwa/ dodatkowe powietrze spowodowane nieszczelnościami
• słaba wymiana ciepła spowodowana innymi zanieczyszczeniami (osady /środki uszczelniające)

Inne możliwe uszkodzenia muszą również być brane pod uwagę. Zazwyczaj są one połączone z uszkodzeniami turbosprężarki.

W przypadku mechanicznego uszkodzenia turbosprężarki lub wycieku oleju po stronie kompresora, olej oraz opiłki mogą gromadzić się w chłodnicy powietrza

To zanieczyszczenie/niedrożność może doprowadzić, począwszy od zmniejszenia wydajności silnika do dużo poważniejszych usterek. W przypadku, gdy olej lub opiłki dostaną się do komory spalania może to doprowadzić do awarii silnika.

Niektóre silniki po wymianie turbosprężarki mogą „przekręcić się”. W chłodnicy powietrza może zebrać się pewna ilość oleju, która po zamontowaniu nowej sprężarki trafi do komory spalania. Każdy specjalista może wyobrazić sobie, co może się stać zaraz po uruchomieniu silnika.

Aby zapobiec takim uszkodzeniom, jak również „kolejnym awariom” (metalowe cząsteczki uwalniane w chłodnicy powietrza mogą dostać się do komory spalania), chłodnica powietrza oraz powiązane części za każdym razem, gdy wymieniana jest turbosprężarka powinny zostać dokładnie sprawdzone.

Powody uszkodzeń, testy części
Powód uszkodzenia turbosprężarki w przypadku jej wymiany zawsze powinien zostać zbadany. W przeciwnym razie w przeciągu krótkiego czasu turbosprężarka może znowu ulec uszkodzeniu. Powinno się przestrzegać technicznych przepisów instalacji podanych przez producentów turbosprężarki oraz samochodu. Poniżej kilka przykładów:

• Sprawdzić regulacje/przełączenie zaworów i przewodów ciśnieniowych
• Sprawdzić przewód wlotu powietrza i przewód wylotu gazu pod względem nieczystości/osadów, w razie potrzeby wyczyścić
• Sprawdzić filtr powietrza i w razie konieczności go wymienić
• Wymienić przewód dostarczający olej do turbosprężarki ( kontrola wizualna lub czyszczenie nie jest niewystarczające)
• Sprawdzić przewód odprowadzający olej, wyczyścić, wymienić w razie wątpliwości (nieczystości mogą się dostać do zbiornika oleju i zostać znowu zassane )
• Wymienić olej oraz filtr
• Nie używać płynnych środków uszczelniających
• Wypełnić otwór wlotu oleju turbosprężarki przed uruchomieniem
• Sprawdzić /wyczyścić obieg powietrza pomiędzy turbosprężarką a silnikiem
• Sprawdzić chłodnicę powietrza pod względem pozostałości oleju/ nieczystości, wymienić w razie konieczności

Czyszczenie chłodnicy powietrza (intercoolera)
Czyszczenie chłodnicy powietrza jest bardzo problematyczne. Na rynku spotyka się różne opinie na ten temat. W wielu przypadkach producent pojazdu zaleca wymianę chłodnicy powietrza. Intercooler powinien zostać wymieniony z powodu mechanicznego uszkodzenia turbosprężarki (np. uszkodzenia łopatek, fot. 2-5). Nie można zagwarantować, że opiłki zostały całkowicie usunięte po czyszczeniu, szczególnie w przypadku chłodnic powietrza z wkładami turbulencyjnymi (fot. 6).Ryzyko kolejnego uszkodzenia spowodowanego przez opiłki, które zostały uwolnione i zassane do silnika jest zbyt duże.

Czyszczenie chłodnicy powietrza może być brane pod uwagę, jeżeli jedynym problemem jest zebranie się oleju w chłodnicy (fot. 7). W praktyce jednak przepłukiwanie jest bardzo skomplikowane. Szczególnie, gdy mamy do czynienia z długimi przewodami rurowymi, jakie spotkamy w samochodach ciężarowych. Dodatkowo do przepłukiwania mogą zostać użyte tylko urządzenia zatwierdzone przez producenta pojazdu/części. Użycie nieodpowiednich płynów do przepłukiwania może doprowadzić do uszkodzenia chłodnicy oraz do utraty gwarancji.

Instalacja nowej chłodnicy powietrza
Nie ważne jaki jest powód uszkodzenia lub wymiany chłodnicy powietrza. Przed instalacją nowej chłodnicy, powód uszkodzenia powinien zostać dokładnie zbadany. Części zewnętrzne / obwodowe (turbosprężarka, recyrkulacja spalin, wlot powietrza do turbosprężarki, system wydechowy etc.) powinien być zintegrowany w procesie usuwania usterek. W innym przypadku awaria może znowu wystąpić. Z tej przyczyny poniższe punkty powinny zostać rozpatrzone:

• Sprawdzić obieg powietrza pomiędzy turbosprężarką i chłodnicą powietrza w celu wykluczenia nieczystości/ cząsteczek/ niedrożności/ degradacji na ich połączeniu
• Sprawdzić przepływ powietrza pomiędzy turbosprężarką a przewodem wlotu powietrza w celu wykluczenia nieczystości/ cząsteczek/ niedrożności/degradacji na ich połączeniu
• Wyczyścić/wymienić uszkodzoną, niedrożną lub zabrudzoną drogę przepływu powietrza i powiązane części
• Wymienić wszystkie uszczelki, połączenia środka chłodzącego (w przypadku turbosprężarek chłodzonych wodą) jak wymagane
• Sprawdzić czy wszystkie elementy są szczelne, nie ma żadnych nieszczelności i dodatkowe powietrze nie jest zasysane.
• Sprawdzić ciśnienie doładowania

Układ chłodnicy powietrza

Materiały: Behr Hella Service